İnşaat Firmalarının Karşılaştıkları Potansiyel Risklerin Proje Başarısına Etkisi

Abstract

Risk; bir tehlikenin gerçekten meydana gelme olasılığı ve bu tehlikenin sonuçları olarak tanımlanabilir. Riske; riski tutma, riskin azaltılması, riskin aktarılması ve riskin önlenmesi şeklinde dört temel tepki gösterilir. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de yapılan inşaat işlerinde firma risklerini, firmaların bu risklere karşı tutumlarını ve bu risklerin, projenin beklenen kalite, optimal maliyet ve uygun bir sürede bitirilmesi anlamına gelen, proje başarısına etkisini saptamaktır. Çalışma kapsamında, iki bölümden oluşan web tabanlı bir anket hazırlanmış ve meslek odaları vasıtasıyla Türkiye’nin çeşitli illerinde kamu ve özel sektörde çalışan inşaat mühendislerine ulaştırılmıştır. Araştırmanın örnek uzayı 163 inşaat mühendisidir. Anket sonuçlarının güvenirliliği için Cronbach’ Alpha değerleri kullanılmıştır. Risklerin proje başarısına etki oranlarını saptamaya yönelik hazırlanan sorular, 5’li Likert derecelendirme ve değerlendirme ölçeği kullanılarak hazırlanmış ve analiz edilmiş, risklere karşı firmaların tutumunda ise frekans-yüzde analizi kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda; doğal afet/eylem/kaza riskleri sonucu bir tehlikenin meydana gelme olasılığı az düzeyde, proje-tasarım aşamasındaki riskler, inşaat aşaması - organizasyon riskleri ve dış - çevresel riskler sonucu bir tehlikenin meydana gelme olasılıkları ise orta düzeyde çıkmıştır. Risklerin proje başarısına etkisi incelendiğinde; doğal afet/eylem/kaza riskleri, dış - çevresel riskler ve inşaat aşaması - organizasyon riskler orta düzeyde, proje-tasarım aşamasındaki riskler ise yüksek düzeyde proje başarısını etkilemektedir. Firmaların risklere karşı tutum sonuçlarına göre ise; inşaat işlerindeki risklere karşı firmaların genel olarak riskin azaltılması tutumunu tercih ettikleri görülmüştür.

Risk can be defined as the possibility of a threat to occur and its results. Retaining the risk, reducing the risk, transferring the risk and avoiding the risk are main reactions to the risks. The aim of this study is identification of firm risks, firms’ attitudes and, the impacts of risks on project success, that is defined by the achievement of the expected quality, cost and duration during the completion of the project in Turkish construction industry. To achieve this purpose, a web-based questionnaire consisting of two parts has been prepared and delivered to civil engineers who work in Turkish public and private sectors through Chambers of Civil Engineers. The sample of the study consists 163 civil engineers. Cronbach's Alpha values were used to determine the reliability of the survey results. The questions prepared to determine the impact ratios of the risks to the project success were prepared and analyzed by using 5-point Likert Scale. Frequency-percentage analysis was used to analyse the firms' attitudes against risks. In conclusion; it is determined that; the probability of occurrence of the natural/accidental/occupy disaster risks are considered as low, the probability of occurrence of the design phase, construction phase and organization risks, and external-environmental risks are considered as moderate level by Turkish firms. According to results related to the impact of these risks on project success while externalenvironmental risks, natural/accidental/occupy disaster risks and construction phase – organization risks are considered as moderate while project – design phase risks are considered as high level. According to the results related to the firms’ attitudes to these risks, it is observed that firms generally choose reducing the risk as a reaction to risk.