BİST turizm şirketlerinin veri zarflama analizi ile finansal performanslarının incelenmesi üzerine bir araştırma

Abstract

Yapılan bu tez çalışmasının amacı, 2015-2019 arası çalışma döneminde Borsa İstanbul Turizm Endeksi'nde işlem gören 9 adet şirketin finansal performansının Veri Zarflama Analizi ile incelenmesi ve şirket performanslarının birbiriyle karşılaştırılmasıdır. Bu amaç doğrultusunda şirketlere ait veriler Kamu Aydınlatma Platformu'ndan alınan bilanço ve gelir tablolarından derlenerek 3 model altında analize tabi tutulmuştur. Analize 9 turizm şirketi Karar Verme Birimi olarak dahil edilerek Veri Zarflama Analizi ile finansal etkinlik ölçümü yapılmıştır. Uygulama sırasında yapılan bütün analizler girdi yönelimli CCR ve BCC modelleri ile, EMS 1.3 paket programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ayrıca gerçekleştirilen süper etkinlik analizi ile etkin olan şirketlerin kendi içlerindeki performans sıralamaları belirlenmiştir. Çalışmanın sonucunda, şirketlerin etkinliklerini ölçüp kendilerini diğer şirketlerle kıyaslama olanağı sunulmuştur. Ayrıca etkin olmayan şirketlerin etkin olabilmeleri için hangi şirketleri referans almaları gerektiği ve girdi ve çıktılarını ne oranda değiştirmeleri gerektiği tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar çerçevesinde bazı önerilerde bulunulmuştur. Elde edilen sonuçların, şirket yatırımcılarına, kreditörlerine ve konuyla ilgili literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

The purpose of this thesis study is to analyze the financial performance of 9 companies traded on the Borsa Istanbul Tourism Index between the years of 2015-2019 with Data Envelopment Analysis and to compare company performances. For this purpose, the data of the companies were compiled from the balance sheet and income tables taken from the Public Lighting Platform and analyzed under 3 models. Financial activity measurement was made with Data Envelopment Analysis by including 9 tourism companies as Decision Making Units. All analyzes performed during the application were analyzed using input-oriented CCR and BCC models using the EMS 1.3 package program. In addition, the performance rankings of the active companies within themselves were determined with the super efficiency analysis. As a result of the study, the opportunity to measure the effectiveness of companies and compare themselves with other companies has been provided. In addition, it has been determined which companies need to refer to effective companies and how much they should change their input and output in order to be effective. Some suggestions were made within the framework of the results obtained. It is thought that the results obtained will contribute to company investors, creditors and related literature.