Kent Kimliğinde İbadet Yapıları: Antakya Örneği

Abstract

Kent kimliği, bir kenti diğer kentlerden ayıran fiziki, sosyal, kültürel, tarihsel, ekonomik özelliklerin tümünü kapsamaktadır. Kent kimliğini yansıtan araçlardan biri olan sembol yapılar, yani işaret öğeleri, kentin tanınmasında ve hatırlanmasında önemli rol oynamaktadır. İbadet yapıları, kent dokusunda; dikkat çekici konumları, biçim ve boyutları ile dokuyu oluşturan diğer yapılardan farklılaşmaları sayesinde kolaylıkla görülebilmekte ve algılanabilmektedir. Bu da ibadet yapılarını güçlü birer işaret ögesi haline getirmekte, hem turistler hem de yerliler tarafından kolaylıkla hatırlanmalarını sağlamaktadır. Bu çalışmada işaret öğelerinin kent kimliğindeki önemi, Antakya’daki ibadet yapıları özelinde araştırılmıştır. Araştırma amacıyla seçilen dokuz ibadet yapısı, çeşitli belgeleme ve analiz teknikleri ile incelenmiş, saptamalar, yapılan anket çalışması ile test edilmiştir. Sonuç olarak önemli birer işaret ögesi olan ibadet yapılarının Antakya’nın kimliğinin belirlenmesinde kısmen etkili olduğu saptanmıştır. Bu süreçte ibadet yapılarının tarihsel-kültürel-sembolik-turistik değeri, görülebilir olması, kullanılması da büyük önem taşımaktadır. Kentte ibadet yapıların fark edilmesinde konum, biçim, boyut gibi fiziksel farklılıkların etkili olduğu fakat tek başına yeterli olmadığı da saptanan konulardan biridir. Bu çalışma yerleşmede kimlik ögesi olan ibadet yapılarının korunmasının yeterli olmadığını ifade ederken, bu yapıların algılanabilir olmalarının önemini de göstermektedir. Bu nedenle ibadet yapıları siluette çevresindeki yapılar ile birlikte korunmalı, kentsel ölçekte algılanmaları için üzerindeki eklentilerden arındırılmalı ve Antakya kimliğinin sürdürülmesi sağlanmalıdır.